W 1525 stanął tu drewniany kościółek — filia kolegiaty św. Jana, ufundowany przez wdowę po warszawskim rajcy Martę Möller. Przebudowywany w 1615, w 1653 został przekazany sprowadzonemu tu Zgromadzeniu Księży Misjonarzy - odtąd kościół staje się centralnym domem Zgromadzenia Misji w Polsce.
Obecny kościół został zbudowany w latach 1679—1696 w stylu barokowym. Jego projektantem był nadworny architekt królewski Józef Szymon Bellotti, a fundatorami opat Szczuka i prymas Michał Stefan Radziejowski, który konsekrował kościół 14 października 1696.
Wieże, nakryte późnobarokowymi hełmami (1725—1737) są autorstwa Józefa Fontany. Fasadę (1756) zaprojektował Jakub Fontana, zdobią ją figury autorstwa Jana Jerzego Plerscha.
W filarach świątyni wmurowane są urny z sercami Fryderyka Chopina (z epitafium z kararyjskiego marmuru wykonanym w 1880 przez Leonarda Marconiego) oraz Władysława Reymonta (1929). W kościele znajdują się też epitafia Bolesława Prusa, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Juliusza Słowackiego i Władysława Sikorskiego.
Już w pierwszych dniach II wojny światowej świątynia została zniszczona. Zniszczeniu uległy m.in. obrazy: Wieczerza Pańska Franciszka Smuglewicza i Ukrzyżowanie Jerzego Siemiginowskiego. Podczas powstania warszawskiego 6 września 1944 Niemcy wprowadzili do świątyni dwa Goliaty wypełnione materiałami wybuchowymi. Zdetonowane pojazdy rozbiły fasadę kościoła, zniszczyły sklepienie nad dolnym kościołem, Wielki Ołtarz, ołtarze św. Rocha i św. Wincentego à Paulo.
Świątynię odbudowano w latach 1945—1953.
W 1965 roku wśród uczniów XI klasy uczęszczających na katechizację przy parafii Świętego Krzyża powstaje myśl utworzenia ośrodka akademickiego. Wprawdzie decyzją kardynała Aleksandra Kakowskiego 4 stycznia 1928 roku powstało Duszpasterstwo Akademickie przy kościele św. Anny w Warszawie, ale po II wojnie światowej istniały jedynie nieformalne i niejawne grupy akademickie.
Studenci zbierają się u Świętego Krzyża od jesieni 1965 roku. Wspólnota akademicka Drzewo Życia, działa do dziś.
W 2003 roku papież Jan Paweł II podniósł Kościół Świętego Krzyża do godności bazyliki mniejszej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz