czwartek, 9 lutego 2012

Bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie

Bazylika pw. św. Jakuba Apostoła i św. Agnieszki, Dziewicy i Męczennicy w Nysie jest największym obiektem sakralnym w mieście i cennym zabytkiem. Ponieważ w środku pochowano ośmiu biskupów wrocławskich, kościół często nazywany był (i jest) katedrą, natomiast w niektórych źródłach od XVIII w. także bazyliką. Oficjalnie tytuł bazyliki przyznano świątyni w 2009. Jest kościołem dekanalnym. 28 lutego 2011 uznana za pomnik historii.

środa, 8 lutego 2012

Kościół Saint-Sulpice w Paryżu

Kościół Saint-Sulpice (św. Sulpicjusza) w Paryżu, fr. Église Saint-Sulpice) - klasycystyczny kościół w VI okręgu paryskim, drugi co do wielkości w mieście (po Notre-Dame).

Architektura
Kościół ma wymiary 113 metrów długości, 58 - szerokości i 34 - wysokości, co czyni go największą świątynią lewego brzegu Sekwany i drugim co do wielkości w mieście. Wyróżnia się klasycystyczną prostotą; symetrię fasady psuje niedopracowanie (z braku pieniędzy) jednej z dwóch planowanych wież. Fasada jest dwupoziomowa, a jej główną dekorację stanowi kolumnada jońska z oparta na półokrągłych łukach. Obydwie wieże również posiadają półokrągłe okna. Autorami projektu frontu kościoła byli Giovanni Servandowi i Jean Chalgrin. Po obu stronach ozdobionego portalem wejścia głównego znajdują się dwie wielkie muszle, podarowane ongiś Franciszkowi I przez Republikę Wenecką. Od strony chóru obiekt posiada kilka absyd.
Eugène Delacroix - fresk Walka Jakuba z aniołem
Równie wysokiej wartości są freski wykonane w kościele przez Eugène'a Delacroix w pierwszej połowie XIX wieku. Ołtarze w kościele są klasycystyczne, jednak w większości pochodzą z innych kościołów z racji zniszczeń dokonanych w Saint Sulpice w czasie rewolucji.
W 1727 r. na podłodze kościoła, na życzenie ówczesnego proboszcza, został sporządzony gnomon. W słynnej powieści Kod Leonarda da Vinci linia ta została nieprawidłowo określona jako Południk paryski (w powieści również niepoprawnie tożsamy z Linią Róży), który w rzeczywistości przebiega około 100 m od kościoła. Z gnomonem wiązała się teoria o parafii Saint Sulpice jako o tajnej komórce Zakonu Syjonu, przedstawiona w 1997 r. przez Lynn Picknett i Clive'a Prince'a w książce The Templar Revelation. Obecnie ta sensacyjna koncepcja została w dużej mierze zdyskwalifikowana, jako że dokumenty z Biblioteki Narodowej, na które powoływali się autorzy, okazały się fałszywe, natomiast gnomon z pewnością powstał dopiero w XVIII w. i nie ma nic wspólnego ani z południkiem (czy też Linią Róży, o której pisano we wspomnianej pracy), ani też z tajnymi organizacjami średniowiecznymi.

W literaturze
1.    W kościele rozgrywa się jeden z aktów opery Julesa Masseneta Manon
2.    Jacques Collin, jeden z ważniejszych bohaterów cyklu Honoré de Balzaca Komedia ludzka, podszywając się pod hiszpańskiego księdza Herrerę, odprawia msze w kościele Saint Sulpice
3.    Kościół jest miejscem akcji powieści Karla Huysmannsa Là-bas, której główni bohaterowie mają związki z satanizmem
4.    Kościół jest jednym z miejsc akcji powieści Bunt aniołów Anatole'a France'a
5.    W kościele ma miejsce jedna z kluczowych scen bestsellerowej powieści Dana Browna Kod Leonarda da Vinci, oparta na fałszywej teorii o powiązaniach parafii Saint Sulpice z Zakonem Syjonu.
6.    Jest tłem wydarzeń książek Williama Whartona Spóźnieni kochankowie, Werniks

poniedziałek, 6 lutego 2012

Kościół pw. św. Karola Boromeusza na Powązkach

Kościół pw. św. Karola Boromeusza na Powązkach znajduje się w Warszawie w dzielnicy Wola przy ul. Powązkowskiej 14 w rejonie Powązki.

Historia
Kościół ten powstał pomiędzy rokiem 1790 a 1793 wg projektu Dominika Merliniego, z fundacji króla Stanisława Augusta i jego brata, ówczesnego prymasa Michała Poniatowskiego. Wzniesiony pierwotnie jako skromna świątynia w stylu doryckim na terenie nowo powstałego Cmentarza Powązkowskiego.
Budynek ten był jednonawowy, z płaską elewacją wspartą na czterech pilastrach, pomiędzy którymi na środku umieszczono drzwi w portalu. Jako że pełnił też funkcję kostnicy, w ścianie południowej nie było okien. W związku z tym, że pierwotnie cmentarz obsługiwał trzy parafie: św. Jana, Panny Marii i św. Andrzeja, patronom ich poświęcono trzy ołtarze, a na ołtarzu kolegiackim zawisł obraz przedstawiający modlącego się św. Karola Boromeusza pędzla Józefa Walla (Wahla) (1752/1753?-1798), dar prymasa.
W latach w 1820 i 1837 odbyły się remonty świątyni – przybył obraz Wniebowzięcia NMP pędzla Józefata Łukaszewicza oraz wyjście na cmentarz.
Po zamknięciu cmentarzy świętokrzyskiego i ujazdowskiego w kościele odbywały się liczne pogrzeby i zaszła konieczność kolejnego remontu. W okolicy zlokalizowanej pierwotnie poza rogatkami miasta zaczęły się pojawiać rodziny wojskowych, kupców i rzemieślników. W 1849 roku rozpoczęła się przebudowa pod kierunkiem architekta Alfonsa Kropiwnickiego, a nadzór na całością powierzono Alfonsowi Welke. Przedłużono świątynię w kierunku południowym, wzniesiono trzy nowe ołtarze, poddano renowacji obraz Wahla. 22 września 1850 odbyła się uroczysta konsekracja odnowionego kościoła.
Pod koniec XIX w odbywała się tu tak duża ilość pogrzebów (pomimo otwarcia cmentarza na Bródnie), że zaszła konieczność dalszej rozbudowy świątyni, a w zasadzie budowy nowej. Jako, że na uzyskanie pozwolenia rosyjskiego cara i władz wojskowych nie można było liczyć, pod pretekstem rozbudowy zbudowano praktycznie nową świątynię w latach 1891-1898 wg planów i pod kierunkiem Józefa Dziekońskiego. Rozebrano mury świątyni zostawiając jedynie nietkniętą fasadę. Dzięki temu powstał sześciokrotnie większy kościół, wzniesiony na planie krzyża łacińskiego z kopułą umieszczoną na bębnie nad przecięciem nawy głównej i transeptu. Odbudowano też prezbiterium, zakrystię oraz dwie wieże, pełniące rolę dzwonnic. Zaprojektowano także nowe ołtarze.
W tym stanie kościół przetrwał aż do II wojny światowej, kiedy to w czasie powstania warszawskiego Niemcy zlokalizowali na cmentarzu stanowisko ciężkiej artylerii. Spadające bomby wznieciły pożar, w wyniku którego spadła kopuła, zniszczeniu uległa dzwonnica, część dachu i organy, a zabytkowe dzwony spadły z wieży i stopiły się.
Powojenną konserwację kościoła pod nadzorem architekta Stanisława Marzyńskiego ukończono dopiero w 1960. Celem jej było przywrócenie kościoła do stanu po przebudowie przez Józefa Dziekońskiego, co zostało osiągnięte z wyjątkiem polichromii we wnętrzu, których ocalałe fragmenty odnowił prof. Władysław Zych. W 1978 erygowano nową parafię pw. św. Karola Boromeusza.
W latach 80. miejscowy proboszcz i rektor ks. Stefan Niedzielak wzniósł przy kościele Sanktuarium Poległych i Pomordowanych na Wschodzie, upamiętniające m.in. ofiary zbrodni katyńskiej. W jego skład wchodzi wmurowany w ścianę świątyni pomnik-krzyż, ok. 1000 tabliczek ku czci ofiar mordu katyńskiego, a także tablice pamiątkowe poświęcone dowódcom Armii Krajowej. W kościele znajduje się też replika obrazu Matki Bożej Kozielskiej.

piątek, 3 lutego 2012

Parafia św. Michała Archanioła na Mokotowie

Parafia Świętego Michała Archanioła na Mokotowie – parafia rzymskokatolicka w Warszawie (dekanat mokotowski). Obsługiwana przez księży archidiecezjalnych.
Parafia została erygowana w 1917. Kościół wybudowany w latach pięćdziesiątych XX wieku.

czwartek, 2 lutego 2012

Kościół św. Stanisława Kostki w Warszawie

Kościół św. Stanisława Kostki w Warszawie – modernistyczny kościół parafii rzymskokatolickiej św. Stanisława Kostki w Warszawie.
Świątynia pełni funkcję głównego kościoła warszawskiej dzielnicy Żoliborz. Znajduje się na tyłach Placu Wilsona, przy skwerze im. Władysława Niegolewskiego.

Budowa kościoła
Kościół św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu został wybudowany w okresie międzywojennym. Według niektórych źródeł fundacja kościoła była związana z obchodami 250 rocznicy odsieczy wiedeńskiej i zwycięstwa Jana III Sobieskiego nad armią Kara Mustafy.
Prace budowlane rozpoczęto w 1930 roku. Poprzedziły ją prace melioracyjne związane z osuszaniem terenu, gdyż kościół stanął w pobliżu dawnego koryta strugi Polkówka. Projektantem świątyni był architekt Łukasz Wolski. W czasie powstania warszawskiego w podziemiach nieukończonego kościoła znajdował się szpital powstańczy. W czasie walk o Żoliborz kościół został częściowo zniszczony. Po II wojnie światowej wznowiono prace budowlane. Opracowano nowy projekt, którego autorem był Edgar Norwerth. 7 kwietnia 1963 roku kościół został konsekrowany przez kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Architektura
Kościół św. Stanisława Kostki w Warszawie to monumentalna dwuwieżowa świątynia zbudowana w stylu modernistycznym z elementami neoromańskimi. Zamysł architekta projektującego obiekt polegał na próbie połączenia w konstrukcji kościoła współczesnej architektury z formami tradycji bazylik wczesnochrześcijańskich. Wnętrze kościoła jest trzynawowe, z dwiema dużymi kaplicami – Matki Bożej i Serca Pana Jezusa. Wokół prezbiterium znajduje się obejście, a nad ołtarzem głównym baldachim.

Wnętrze kościoła
Wystrój wnętrza tworzy spójną całość i w swojej kompozycji nawiązuje do dewizy życiowej wieloletniego proboszcza parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie księdza Teofila Boguckiego – Bóg i Ojczyzna. Ściany naw świątyni są wypełnione wieloma tablicami pamiątkowymi. Witraże w prezbiterium przedstawiają skrótowo historię Polski i Kościoła katolickiego w Polsce. Nawa główna udekorowana jest sztandarami symbolizującymi dzieje walki o niezawisłość państwa polskiego.

We wnętrzu kościoła znajdują się dwa siedemnastowieczne obrazy śląskiego malarza Michaela Leopolda Willmanna oraz rzeźba Anioł Zmartwychwstania autorstwa Bolesława Syrewicza z 1869 roku. W świątyni zainstalowane są ponadto organy zbudowane przez organmistrza Wacława Biernackiego w 1928 roku.